Jak chcemy w naszym
życiu sprawować władzę ? Czy chcemy to robić będąc ponad kimś , czy będąc z
kimś ?
Czy chcemy mieć nad
kimś przewagę i zmuszać go do robienia rzeczy , które uważamy za słuszne, nie
biorąc pod uwagę jego woli ? Czy chcemy
zawstydzać , straszyć, manipulować , obwiniać ?
Czy chcemy decyzji
opartych na empatii i zrozumieniu , które prowadzą do działań wspierających i afirmujących energię życia ?
To jest kwestia
postanowienia .
Power over
Hierarchia pionowa - są Ci których potrzeby znaczą więcej i
Ci których potrzeby znaczą mniej np. potrzeba ruchu uczniów znaczy mniej niż
potrzeba efektywności nauczyciela .
Power with
Hierarchia pozioma - potrzeby wszystkich są równoważne .
Nauczyciel potrafi dostrzec
, że potrzeba ruchu uczniów nie jest spełniona . Może się zdarzyć , że w danej
chwili nie znajdzie się sposób na to , żeby się tą potrzebą w należyty sposób zaopiekować
, ale jest ona zawsze zauważona i uznana za równoważną .
Power over
Autorytet sprawującego władzę wynika z formalnej roli osoby kulturowo znajdującej się wyżej w hierarchii
władzy: Rodzic ponad dzieckiem ,
nauczyciel ponad uczniem , dyrektor ponad pracownikiem .
Power with
Autorytet sprawującego władzę wynika z prawdziwego szacunku i
uznania jakim darzą go ludzie . Z poczucia bezpieczeństwa w relacji z
autorytetem i chęci podążania za nim , i tym co wnosi do
wspólnoty . W różnych zagadnieniach autorytetem mogą być
różne osoby .
Power over
Przywiązanie do konkretnego rezultatu . Droga osiągnięcia
celu jest zdecydowanie mniej istotna niż sam cel .
Power with
Otwartość na zmianę pod wpływem dialogu i umiejętności widzenia spełnionych lub niespełnionych
potrzeb . Droga może sprawić, że widzenie
celu się zmieni .
Power over
Lęk przed
utratą roli osoby sprawującej kontrolę nad rzeczywistością .
Utrata kontroli w tym modelu władzy równa jest porażce .
Power with
Wiara w
innych ludzi i ich intencje . Działania powodowane są chęcią zdobycia zaufania
i wspólnego niesienia odpowiedzialności .
Power over
W tym modelu racja jest zdecydowanie ważniejsza niż relacja
.
Power with
W tym modelu relacja jest zdecydowanie ważniejsza niż racja
.
Power over
Świat jest wrogi- jeśli ja przegram wygra ktoś inny looser -
winner
Power with
Świat jest przyjazny - mogę być wygrany tak jak wszyscy inni
winner -winner
Power over
Priorytetem
są zasady.
Power with
Priorytetem są wartości i zbiór konkretnych strategii na ich
poszanowanie .
Power over
Jak to zrobić ?
Power with
Po co to zrobić ?
Power over
Oddzielenie - jeden ponad wszystkimi .
Power with
Wspólnota -
wszyscy razem.
Power over
Rola .
Power with
Autentyczność .
Power over
Współzawodnictwo
Power with
Współdziałanie
Power over
Sposobem na osiąganie celów są kary , nagrody , groźby.
Power with
Do działania pcha jedynie motywacja wewnętrzna .
Power over
Brak zgody na błędy .
Power with
Zgoda na błędy jako na drogę do poprawy i ulepszania działań
następujących w przyszłości . Zgoda na czasowe odczuwanie frustracji .
Power over
Naprawianie błędów .
Power with
Naprawianie procesów , które prowadzą do błędów .
Power over
Bardzo mała ilość ludzi posiada kompetencje aby podejmować
decyzje .
Power with
Wszyscy posiadają kompetencje aby mieć wpływ na podejmowane
decyzje.
Power over
Wywoływanie strachu lub manipulowanie jako strategie na osiąganie celów , czucie
lęku przed odebraniem lub zmniejszeniem władzy .
Power with
Wzajemne zaufanie i brak lęku . Wiara w bycie usłyszanym i wziętym pod uwagę
bez względu na formalnie pełnioną rolę .
Power over
Brak umiejętności grupowego podejmowania decyzji , decyzje
grupowe widziane jedynie jako powodujące chaos w trakcie ich podejmowania .
Power with
Korzystanie z narzędzi grupowego podejmowania decyzji np. socjokracja
, holokracja , convergent facilitation ,
decyzje grupowe widziane jako sprzyjające zgodzie w grupie i poczuciu równowagi .
Power over
Zajmuje mało
czasu .
Power with
Może
zajmować więcej czasu .
Power over
Jedna możliwa droga
narzucona przez osoby ustawione wysoko w hierarchii władzy .
Power with
Wiele możliwych dróg do wykorzystania w procesie dochodzenia
do wspólnie ustalonego celu .
Power over
Skuteczność .
Power with
Efektywność .
Power over
Jeden daje wiedzę , wielu
się uczy .
Power with
Wielu daje wiedzę , wielu się uczy.
Power over
Stwierdzenia i odpowiedzi . Nie wolno! Nie powinieneś! To jest złe !
Power with
Pytania. Z jakiego powodu ? Co sprawiło ? Dlaczego to ważne?
Power over
Rozkazy.
Power with
Dialog i prośby .
Power over
Zawiadamianie.
Power with
Inspirowanie.
Power over
"Ja decyduję " "Będzie tak ...." Jeśli
nie ....to ....."
Ustawcie się w parach !
Power with
"Co Ty na to ...?" " Jakie jest Twoje
zdanie....?" " Rozumiem i jednocześnie chcę wziąć pod uwagę ..."
" Jaki masz pomysł "
Czy możecie ustawić się w pary ? Ułatwi mi to policzenie Was
i szybkie sprawdzenie czy nikt sie nie zgubił .
Power over
Postawa obronna , informacja zwrotna jako coś niepotrzebnego
.
Power with
Postawa otwartości na informację zwrotną .
Power over
Zamknięcie na wsparcie - prośba o wsparcie rodzi
niebezpieczeństwo odebrania funkcji z
uwagi na podejrzenie "nieradzenia sobie".
Power with
Otwartość na wsparcie - wsparcie prowadzi do nowych
rozwiązań , usprawnienia działań i pogłębienia relacji .
Power over
Niezależność
.
Power with
Współzależność
.
Power over
Wyobrażenia na temat tego co powinno się zdarzyć , strach
przed rozwiązaniem innym niż założone .
Power with
Otwartość na to co się wydarzy , gotowość na zmianę .
Power over
Często brak kontaktu ze sobą , ze swoimi potrzebami i
emocjami .
Power with
Silny kontakt ze sobą , ze swoimi potrzebami i emocjami
Power over
Naprawianie
sytuacji , doradzanie.
Power with
Przyglądanie
się sytuacji , współdecydowanie.
Power over
Mówienie .
Power with
Równowaga w mówieniu i słuchaniu .
Power over
Źródło mocy : pochodzące z konceptu pełnionej roli . Z kuturowego znaczenia .Z przyzwyczajenia . Z
przemocy ( słownej lub fizycznej)
Power with
Źródło mocy : pochodzące z szacunku dla odrębności (
indianie to nazywali Świętą Przestrzenią Własnego Zdania - to nie jest nowy
koncept ....) ) , z empatii , z poczucia równości i uniwersalności potrzeb .
Power over
Dominacja i
uległość .
Power with
Równość .
Power over
Sposób reakcji na : bunt lub uległość
Power with
Sposób reakcji na : wybór - autentyczne wyrażanie siebie w
zgodzie z tym co dla nas ważne .
Władza jest nieodłącznym
elementem naszego życia . Naprawdę mamy wybór jakie będzie postanowienie ,
którym będziemy chcieli się kierować sprawując ją.
To , że
wybierzemy współdzielenie się władzą nie
oznacza , że będzie lekko , łatwo i przyjemnie , a my będziemy się unosili na
chmurce samozadowolenia i nieustającego poczucia pełni i przepływu , ze zawsze
nam się uda , że nigdy nie będziemy opłakiwać strat . Ból w życiu jest
nieunikniony . Chcę jednak wierzyć, że dzięki współdzieleniu władzy będziemy
umieli nawet w sytuacji najtrudniejszego
wyboru pozostać w relacji . O ile obie strony tego zechcą.
A jeśli nie zechcą to
współdzielenie władzy dla mnie będzie drogą do relacji z samą sobą . Do
szacunku dla własnych decyzji w obliczu trudności , odwagi w eksperymentowaniu i kreowaniu rzeczywistości , ciekawości ludzi
, którzy mnie otaczają , wybaczania i zrozumienia własnych decyzji.
Jeśli ludzie w
odpowiedzi na podjęte przeze mnie decyzje , wyrażają przeciwko nim bunt , lub są
im poddańczo ulegli , to oznacza , że
nie udało mi się wziąć ich pod uwagę ,
lub chociaż dostrzec ich ważnych potrzeb . Nie dałam im wyboru. Nie
wytłumaczyłam skąd bierze się mój i dlaczego jest dla mnie ważny.
Żeby decyzje udawało
się podejmować wspólnie , ważne jest posługiwanie się takim samym zrozumieniem
władzy , posługiwanie się uaktualnionym kodem kulturowym i językiem odróżniającym
potrzeby od strategii .
Kodem , w którym nauczyciel nie ma władzy tylko dlatego
, że jest nauczycielem , a dyrektor tylko dlatego , że jest dyrektorem .
I
językiem w którym jedną potrzebę można zaspokoić setkami strategii .
Dlatego
tak istotne wydaje mi się uczenie nowego kodu kuturowego i języka potrzeb dzieci
. Jeśli one będą uwzględniane w jak najszerszym kontekście od najwcześniejszych
chwil swojego życia , to będą uwzględniały . Jeśli będziemy mówili do nich językiem potrzeb , nauczą się nim posługiwać.
Trzeba mówić im o tym , że mają kompetencje do współdzielenia władzy i umożliwiać, żeby naprawdę odczuły swój wpływ .
I Świat może się zmienić .
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz